Projeler

Devam Eden

Bu proje, eğitimde kısa yanıtlı soruların otomatik olarak puanlanmasını amaçlamaktadır. Açık uçlu yanıtların değerlendirilmesi genellikle zaman alıcı ve öznelliğe açık olduğu için, açık kaynak kodlu yazılım araçları kullanılarak makine öğrenmesi, doğal dil işleme (NLP) ve büyük dil modelleri (LLM) teknikleri ile özdevinimli (otomatik) puanlama sistemi geliştirilecektir. Proje kapsamında,  güvenilir ve yeniden kullanılabilir bir otomatik puanlama altyapısı kurulması hedeflenmektedir. Sistem, özellikle Türkçe dilinde geliştirilecek olup, sosyal bilimlerde ölçme-değerlendirme süreçlerinin dijitalleşmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Bileşenler:

  • Doğal Dil İşleme (NLP)

  • Büyük Dil Modelleri

  • Makine Öğrenmesi

  • Açık kaynak yazılım geliştirme

  • Türkçe dil modeli kullanımı

  • Eğitimde ölçme-değerlendirme

Etkili klinik karar verme, karmaşık hasta sorunlarının üstesinden gelmelerine ve uygun bakımı sağlamalarına olanak tanıdığı için tıp uzmanları için kritik bir beceridir. Bu becerilerin etkili bir şekilde değerlendirilmesi, tıp öğrencilerinin yüksek kaliteli hasta bakımı sağlamaya yeterince hazır olmalarını sağlamak için çok önemlidir. Anahtar Özellik Soruları (KÖS), tıp eğitiminde klinik karar verme sürecini değerlendirmek için kullanılan faydalı değerlendirme araçlarından biridir. KÖS, kısa bir klinik senaryo ile başlar ve ardından yazılı veya kısa/uzun menü formatlarında iki ila üç kısa cevaplı soru ile devam eder (Bordage & Page, 2018; Page & Bordage, 1995). Bununla birlikte, yazılı yanıtların uzmanlar tarafından puanlanması kaynak yoğun, zaman alıcı ve değerlendiriciler arasında tutarsızlıklara eğilimlidir. Yapay zeka alanındaki gelişmeler, özellikle de GPT-4 gibi büyük dil modelleri, otomatik puanlama konusunda potansiyel olduğunu göstermiştir (Allam vd., 2023). Umut verici olmakla birlikte, YZ tabanlı puanlama yöntemlerinin doğruluğu ve tutarlılığı, insan puanlama standartlarıyla uyumu sağlamak için daha fazla doğrulama gerektirmektedir

Tamamlanan

Bu projede, üretken yapay zeka (örn. dil modelleri) ile uzmanların iş birliği içinde çalıştığı yeni bir çoktan seçmeli madde (test sorusu) üretim modeli geliştirilecektir. Model, hem yapay zekâdan gelen önerileri hem de insan uzmanların pedagojik ve ölçme-değerlendirme bilgilerini birleştirerek kaliteli ve ölçme amacıyla uyumlu soruların üretimini amaçlamaktadır.

Projenin temel amacı, üretken yapay zekanın sunduğu hız ve çeşitlilik avantajını, insan uzmanların içerik geçerliği ve ölçme ilkelerine dayalı denetimi ile bütünleştiren hibrit bir sistem ortaya koymaktır. Üretilen soruların hem psikometrik özellikleri (güvenirlik, ayırt edicilik, zorluk düzeyi) hem de uzman değerlendirmeleri yoluyla niteliksel analizleri yapılacaktır.

Anahtar Bileşenler:

  • Büyük Dil Modelleri

  • İnsan uzman denetimi ve geri bildirimi

  • Test geliştirme süreci

  • Psikometrik değerlendirme

  • Öğretim materyali çeşitliliği

Bu projede, diş hekimliği lisans eğitimi kapsamında kullanılmak üzere üretken yapay zekâ teknolojileri ile desteklenen otomatik çoktan seçmeli soru (madde) üretim sistemi geliştirilecektir. Projenin amacı, konu uzmanlarının katkılarıyla eğitim programlarına ve ölçme-değerlendirme standartlarına uygun, güvenilir ve geçerli sınav maddeleri üreten bir yapay zekâ destekli sistem tasarlamaktır.

Model, öncelikle diş hekimliği alan bilgisi ve çekirdek müfredat doğrultusunda eğitilecek; ardından, üretilecek sorular alan uzmanları tarafından değerlendirilecek, revize edilecek ve ölçme geçerliliği açısından analiz edilecektir. Böylece hem üretken yapay zekâdan gelen önerilerin kalitesi test edilecek hem de eğitimdeki içerik ihtiyaçlarına uygunluğu sağlanacaktır.

Anahtar Bileşenler:

  • Büyük Dil Modelleri

  • Diş hekimliği çekirdek eğitim müfredatı

  • Otomatik çoktan seçmeli madde üretimi

  • Uzman değerlendirmesi ve revizyon süreci

  • Psikometrik kalite kontrol (zorluk, ayırt edicilik vb.)

Bu projede, birden fazla alt boyuttan oluşan çok boyutlu psikolojik ölçme araçlarının psikometrik özellikleri, Tek Boyutlu Madde Tepki Kuramı (IRT) ve Çok Boyutlu Madde Tepki Kuramı (MIRT) modelleri temel alınarak karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Araştırmanın temel amacı, farklı kuramsal yaklaşımların çok boyutlu ölçekler üzerindeki etkilerini ortaya koymak ve hangi modelin hangi koşullarda daha uygun olduğunu belirlemektir.

Proje kapsamında, daha önce geliştirilmiş ve geçerliliği kısmen sağlanmış çok boyutlu ölçekler üzerinde analizler yürütülecek; her iki yaklaşımda madde ayırt ediciliği, madde zorluğu, boyutlar arası ilişki, test bilgi fonksiyonu gibi göstergeler karşılaştırılacaktır. Ayrıca, çok boyutluluğun ihmal edilmesinin ölçme sonuçları üzerindeki etkisi değerlendirilecektir.

Anahtar Bileşenler:

  • Tek Boyutlu IRT (1PL, 2PL, 3PL modelleri)

  • Çok Boyutlu IRT (MIRT modelleri)

  • Psikometrik analiz

  • Test bilgi fonksiyonu, hata varyansı

  • Ölçeklerin yapı geçerliği ve faktör yapısı

Bu proje, Türkiye’deki ya da benzer sistemlerde uygulanan geniş ölçekli seçme ve yerleştirme sınavlarında (örneğin YKS, KPSS) açık uçlu soruların kullanılabilirliğini teorik ve uygulamalı açıdan incelemeyi amaçlamaktadır. Proje kapsamında, açık uçlu soruların ölçme gücü, uygulama zorlukları, puanlama güvenirliği, lojistik maliyetleri ve aday performansını yansıtma düzeyi değerlendirilecektir.

Ayrıca, çoktan seçmeli ve açık uçlu sorulara verilen yanıtlar karşılaştırılarak öğrencilerin bilişsel düzeyleri ve yanıt stratejileri analiz edilecektir. Veriler hem nitel (öğrenci ve uzman görüşleri) hem de nicel (istatistiksel analizler) yöntemlerle değerlendirilecektir. Proje, yükseköğretime geçiş gibi kritik süreçlerde açık uçlu soru kullanımının avantajları ve sınırlılıkları hakkında karar vericilere bilimsel öneriler sunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Bileşenler:

  • Açık uçlu soru tasarımı

  • Puanlama güvenirliği ve otomatik puanlama olanakları

  • Psikometrik analiz (geçerlik, güvenirlik, ayırt edicilik)

  • Çoktan seçmeli ile karşılaştırma

  • Geniş ölçekli sınav uygulama senaryoları

Bu projenin amacı, öğretmenlerin ve eğitim uzmanlarının ölçme ve değerlendirme alanındaki mesleki yeterliklerini artırmak, güncel yaklaşımlar, teknolojik uygulamalar ve ölçme kuramları konusunda yetkinlik kazandırmaktır. Proje kapsamında, katılımcılara yönelik uygulamalı eğitimler, atölye çalışmaları ve değerlendirme araçları tasarlanarak, teorik bilgi ile pratik beceriler bütünleştirilecektir.

Proje, özellikle alternatif ölçme yöntemleri, ölçme araçlarının geliştirilmesi, veriye dayalı karar verme, psikometrik analiz ve dijital değerlendirme platformlarının kullanımı gibi alanlara odaklanmaktadır. Geliştirilen eğitim içerikleri, hem yüz yüze hem çevrim içi ortamda sunularak yaygın katılım sağlanacaktır.

Anahtar Bileşenler:

  • Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme yeterlikleri

  • Alternatif ve dijital ölçme araçları

  • Uygulamalı atölye ve eğitim modülleri

  • Psikometrik okuryazarlık

  • Geri bildirim ve değerlendirme kültürünün geliştirilmesi

Bu projenin temel amacı, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı bünyesinde, lisansüstü eğitim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek üzere test geliştirme, veri analizi ve bilimsel araştırma konularında uzmanlaşmış bir birim (laboratuvar/dijital merkez) kurmaktır.

Birim; çoktan seçmeli ve açık uçlu testlerin geliştirilmesi, psikometrik analizlerin yapılması (madde tepki kuramı, klasik test kuramı vb.), otomatik puanlama sistemlerinin denenmesi, ölçme araçlarının geçerlik ve güvenirlik analizlerinin gerçekleştirilmesi ve eğitim araştırmalarının desteklenmesi için teknik ve akademik bir altyapı sağlayacaktır.

Proje kapsamında yazılım altyapısı (ör. R, Python tabanlı analiz araçları), donanım ihtiyaçları, veri güvenliği yapıları ve standartlara uygun test geliştirme protokolleri kurulacak; aynı zamanda lisansüstü öğrenci ve araştırmacılar için uygulamalı eğitim içerikleri oluşturulacaktır.

Anahtar Bileşenler:

  • Test geliştirme laboratuvarı

  • Psikometrik analiz altyapısı (CTT, IRT, DIF, MIRT)

  • Yazılım ve donanım donatımı

  • Otomatik madde üretimi ve puanlama sistemleri

  • Akademik araştırma destek modülleri

Bu projede, diş hekimliği öğrencilerinin klinik becerilerinin nasıl değerlendirildiği ele alınmaktadır. Geleneksel olarak kâğıt formlarla yapılan değerlendirmeler, gözlemciden gözlemciye farklılık gösterebildiği için güvenilir sonuçlar vermeyebilir. Projede, bu geleneksel yöntemler ile dijital ortamda yazılım aracılığıyla uygulanacak yeni bir değerlendirme sistemi karşılaştırılacaktır. Amaç, öğrencilerin gerçek hasta uygulamalarındaki başarılarını daha doğru, sistematik ve izlenebilir şekilde değerlendirebilmektir. Elde edilecek bulgular, klinik eğitim sürecini güçlendirecek ve öğrenci gelişimini daha yakından takip etmeyi sağlayacaktır.

Bu projede, Türkçe metinlerde sık kullanılan çok sözcüklü ifadelerin (ÇSİ)—örneğin deyimler, kalıplaşmış terimler, teknik ifadeler—otomatik olarak tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Doğal dil işleme yöntemleri kullanılarak geliştirilecek model sayesinde, metinlerdeki bu yapılar dil eğitimi, sözlük oluşturma, bilgi çıkarımı ve metin analizi gibi birçok alanda daha etkin şekilde analiz edilebilecektir. Proje, hem akademik çalışmalara hem de yapay zekâ destekli dil teknolojilerine katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Bu projede, Türkçe doğal dil işleme çalışmalarında kullanılmak üzere duygu bilgisi içeren özel bir metin veri kümesi oluşturulmaktadır. Amaç, kelime ve ifadelerin anlamlarına ek olarak taşıdıkları duygusal tonları (olumlu, olumsuz, nötr vb.) da dikkate alan vektör uzay modelleri geliştirilmesine destek sağlamaktır. Derlenen veri kümesi, yapay zekâ tabanlı duygu analizi sistemlerinin daha doğru ve anlamlı sonuçlar üretmesini sağlayacak şekilde etiketlenmekte ve yapılandırılmaktadır. Proje, Türkçe’de duygusal içerikli veri eksikliğini gidermeyi ve bu alandaki çalışmalara açık kaynak katkı sunmayı hedeflemektedir.